Trillingen

Opzet thema Trillingen

Het thema trillingen bestaan uit 4 delen:

1. Arbeidsrisico;
2. Wet- en regelgeving;
3. Inventarisatie
4. De mogelijke oplossingen.

Bronnen van trillingen in de textiel- en tapijtindustrie kunnen o.a. zijn:

Borstelmachines, Breimachines, Kaardmachines, Naaldviltmachines;
Snij-/ stansmachines, tuftmachines, (sjablonen-)wasmachines, weefmachines;
Menginstallaties;
Andere pneumatische of hydraulische machines;
Scheerramen.

Maar ook:

Bepaalde arbeidsmiddelen bij de Technische Dienst die hand-arm trillingen kunnen veroorzaken;
Ruimteventilatie en plaatselijke afzuigingen;
Radio op de achtergrond;
Schoonmaken met perslucht;
Schuren / boren / slijpen.

Onder ‘Trillingen’ en ook onder ‘Geluid’ vindt u apart informatie omtrent het arbeidsrisico, de wetgeving en de inventarisatiemethodieken die horen bij dit prioritaire risico.

Door op `Beleid zwangeren´ te klikken vindt u meer informatie over de speciale aandacht voor deze groep medewerkers.

Beleid zwangeren

Inleiding Oplossingen

Bekijk risico's & oplossingen Geluid

Arbeidsrisico

Eigenlijk is blootstelling aan trillingen en schokken is een veel voorkomende, maar vaak niet onderkende, vorm van fysieke belasting. Er worden twee verschillende soorten trillingen onderscheiden: lichaamstrillingen en hand-armtrillingen. Voor wat betreft de opzet van dit onderdeel (trillingen) klik hier.

Lichaamstrillingen zijn trillingen die het lichaam als geheel in trilling brengen. Ze kunnen aandoeningen aan de lage rug en beschadiging van de wervelkolom veroorzaken. Meestal is er sprake van blootstelling aan lichaamstrillingen als trillingen via de voeten of het zitvlak binnenkomen.
Lichaamstrillingen vormen een probleem met name voor werknemers die dagelijks langdurig werken aan machines of op voertuigen die trillingen veroorzaken. Veel apparaten en machines produceren namelijk zulke intensieve trillingen, dat een dagelijkse, kortdurende blootstelling al ernstige risico’s met zich kan meebrengen.

Lees meer over trillingen

Hand-armtrillingen zijn trillingen die via de handen op het lichaam worden overgedragen. Bij hand-armtrillingen is vooral risico aanwezig op vaat- en zenuwaandoeningen en bot-, gewrichts- en spieraandoeningen.
Blootstelling aan hand-armtrillingen komt vaak voor bij mensen die werken met trillende, maar vooral stotende, werktuigen in combinatie met veel kracht zetten en een ongunstige werkhouding.
Effecten van hand-armtrillingen zijn vaak pas waarneembaar op langere termijn. Een bekend voorbeeld is het zogenoemde ‘witte-vingerssyndroom’: door werken met trillend gereedschap kunnen de bloedvaatjes of kleine zenuwen in de handen beschadigd raken, waardoor de doorbloeding verstoord raakt. Dit leidt dan tot koude handen en pijnklachten. Klimatologische omstandigheden, met name kou, kunnen ook van invloed zijn op klachten. Een voorbeeld hiervan is dat bij hand-armtrillingen vaatkrampen kunnen optreden. Deze vaatkrampen kunnen heftiger zijn of eerder voorkomen omdat door de kou vaten zich ook vernauwen. Het is dus raadzaam bij koude weersomstandigheden de spieren warm te houden.

Wet- en regelgeving

Trillingen

Grens- en actiewaarden

Voor trillingen zijn twee grenswaarden en een actiewaarde vastgesteld. Een grenswaarde is de waarde die niet overschreden mag worden. Een actiewaarde is de waarde waarbij de werkgever acties moet ondernemen om de blootstelling voor de werknemer te reduceren. De waarden gelden voor een blootstelling gedurende een achturige werkdag.

	Actiewaarde	Grenswaarde
Lichaamstrillingen	0,5 m/s²	1,15 m/s²
Hand-armtrillingen	2,5 m/s²	5 m/s²

De gezondheidskundige waarden liggen, evenals bij geluid, lager dan de actiewaarden. Dit houdt in dat de actiewaarden niet de bescherming bieden die gezondheidskundig optimaal zou zijn.
Als de actiewaarde worden overschreden of zou kunnen worden overschreden, wordt in een plan van aanpak aandacht besteed aan:

Alternatieve werkmethoden die de noodzaak van blootstelling aan mechanische trillingen verminderen;
De keuze van de juiste arbeidsmiddelen die zo weinig mogelijk trillingen veroorzakend;
De verstrekking van hulpmiddelen om het risico op gezondheidsschade te voorkomen;
Onderhoudsprogramma’s voor de arbeidsmiddelen, de arbeidsplaats en de systemen erop;
Het ontwerp en de indeling van de arbeidsplaats;
Een adequate voorlichting en opleiding van de werknemers, opdat zij de arbeidsmiddelen veilig en juist gebruiken, zodanig dat de blootstelling aan mechanische trillingen zo gering mogelijk is;
Beperking van de duur en intensiteit van de blootstelling;
Passende werkschema’s met voldoende rustpauzes;
Het verschaffen van kleding die de blootgestelde werknemers beschermt tegen kou en vocht.

Werknemers mogen niet worden blootgesteld aan trillingen boven de grenswaarde. Indien de grenswaarde toch wordt overschreden:

Worden maatregelen getroffen om de blootstelling terug te brengen tot onder de grenswaarde;
Wordt de oorzaak van de overschrijding van de grenswaarde onderzocht;
Worden de beschermings- en preventiemaatregelen aangepast om te voorkomen dat de grenswaarde opnieuw wordt overschreden.

De werkgever stemt de maatregelen af op de behoeften van werknemers met een verhoogd risico.

Voorlichting en onderricht

Aan werknemers die worden blootgesteld aan mechanische trillingen tijdens werk, moet doeltreffende voorlichting en onderricht gegeven worden over:

De grenswaarden en actiewaarden;
Maatregelen die genomen zijn om de risico’s weg te nemen of tot een minimum te beperken;
De risico’s van blootstelling aan trillingen;
De resultaten van uitgevoerde beoordeling en / of metingen;
Het nut en de methode voor het opsporen en melden van symptomen van gezondheidsschade;
De omstandigheden waarin werknemers recht hebben op arbeidsgezondheidskundig onderzoek;
Veilige werkmethoden om de blootstelling aan trillingen tot een minimum te beperken.

Zie www.arboportaal.nl en http://www.arboportaal.nl/documenten/videos/2010/1/1/invloed-wegdek-ruw-en-glad voor meer informatie/video’s en voorlichting over trillingen.

Arbeidsgezondheidskundig onderzoek

Iedere werknemer die voor de eerste keer wordt belast met werkzaamheden waarbij trillingsblootstelling boven de actiewaarde ligt, wordt in de gelegenheid gesteld om vóór aanvang van de werkzaamheden een arbeidsgezondheidskundig onderzoek te ondergaan. Indien bij een werknemer een aandoening wordt geconstateerd die het gevolg zou kunnen zijn van blootstelling aan mechanische trillingen, worden werknemers, die op soortgelijke wijze zijn blootgesteld aan mechanische trillingen, tussentijds in de gelegenheid gesteld een arbeidsgezondheidskundig onderzoek te ondergaan. Op verzoek van de werkgever of de betrokken werknemer wordt het arbeidsgezondheidskundig onderzoek opnieuw uitgevoerd. De resultaten van het hernieuwde onderzoek komen in de plaats van het daaraan voorafgaande onderzoek. Wanneer bij een werknemer als gevolg van blootstelling aan mechanische trillingen een aantoonbare ziekte of een schadelijke invloed op de gezondheid is vastgesteld, wordt hij geïnformeerd over de wijze waarop hij na beëindiging van de blootstelling in de gelegenheid wordt gesteld een arbeidsgezondheidskundig onderzoek te ondergaan.

Inventarisatie

Trillingen

In het kader van de risico-inventarisatie en -evaluatie worden de niveaus van de mechanische trillingen, waaraan de werknemer wordt blootgesteld, beoordeeld en indien nodig gemeten.
Bij de beoordeling worden in ieder geval de volgende aspecten betrokken:

Het niveau, de aard en de duur van de blootstelling, met inbegrip van eventuele blootstelling aan periodieke trillingen of herhaalde schokken;
De vastgelegde grenswaarden en actiewaarden voor de blootstelling;
Mogelijke gevolgen voor de gezondheid en veiligheid van werknemers met een verhoogd risico;
Mogelijke indirecte gevolgen voor de veiligheid van werknemers die worden veroorzaakt door de wisselwerking tussen mechanische trillingen en de arbeidsplaats of andere arbeidsmiddelen;
De informatie die door fabrikanten van de arbeidsmiddelen is verstrekt;
Het bestaan van vervangend materieel dat de blootstelling aan mechanische trillingen kan verminderen;
Bijzondere arbeidsomstandigheden, zoals het werken bij lage temperaturen;
Door de arbeidsgezondheidskundige onderzoeken verkregen relevante informatie, met inbegrip van gepubliceerde informatie, voor zover dat mogelijk is.

Tip: Om een schatting te maken van de trillingsbelasting is er een calculator, de zgn. “Calculator globale lichaamstrillingen”. Deze calculator is alleen bruikbaar voor experts.

Oplossingen

Trillingen

Een inleiding over de niveaus van mogelijke oplossingen, te weten Voorkomen, Beperken en Beschermen, vindt u door hier te klikken.

Overzichtstabel:

Beperken

Trillingabsorberende plaat

Tijdens het weven trillen de weefmachines. Wanneer de operators werkzaamheden uitvoeren aan de weefmachine staan zij bloot aan lichaamstrillingen. Op het stavlak is een trillingabsorberende plaat aangebracht.
Lees meer

Trillingabsorptie d.m.v. trillingdempers en omkasting

Dempers onder de naaldviltmachines helpen trillingen te beperken.
De naaldviltmachines zijn omkast met geluiddempende kasten, wat ook een sterke reductie geeft van trillingen.
Lees meer

Trillingreductie d.m.v. ondergrond voorzien van dempingmateriaal

Trillingreductie kan verkregen worden door machines vrij op te stellen ten opzichte van de vloer waardoor trillingen niet worden doorgegeven aan de omgeving.
Lees meer.

Trillingreductie door vrije opstelling t.o.v. de vloer

Trillingreductie kan verkregen worden door machines vrij op te stellen ten opzichte van de vloer waardoor trillingen niet worden doorgegeven aan de omgeving.
Lees meer.

Vermindering trilbelasting bij heftruckchauffeurs

Chauffeurs van hefvoertuigen, zoals heftrucks, kunnen blootgesteld worden aan lichaamstrillingen. Die kunnen leiden tot hinder of boven een bepaald niveau tot gezondheidsklachten, zoals aan de rug of inwendige organen.
Lees meer