Opzet thema Geluid

Het onderdeel geluid bestaat uit 4 delen:

  1. Arbeidsrisico;
  2. Wet- en regelgeving;
  3. Inventarisatie
  4. Oplossingen

Bronnen van geluid en trillingen in de textiel- en tapijtindustrie kunnen o.a. zijn:

  • Borstelmachines, Breimachines, Kaardmachines, Naaldviltmachines;
  • Snij-/ stansmachines, tuftmachines, (sjablonen-)wasmachines, weefmachines;
  • Menginstallaties;
  • Andere pneumatische of hydraulische machines;
  • Scheerramen.

Maar ook:

  • Bepaalde arbeidsmiddelen bij de Technische Dienst die hand-arm trillingen kunnen veroorzaken;
  • Ruimteventilatie en plaatselijke afzuigingen;
  • Radio op de achtergrond;
  • Schoonmaken met perslucht;
  • Schuren / boren / slijpen.

Onder ‘Geluid’ en ook onder ‘Trillingen’ vindt u apart informatie omtrent het arbeidsrisico, de wetgeving en de inventarisatiemethodieken die horen bij dit prioritaire risico.

Door op `Beleid zwangeren´ te klikken vindt u meer informatie over de speciale aandacht voor deze groep medewerker.

Geluid

Geluid wordt veroorzaakt door trillingen in lucht die door een plaatselijke verandering van druk ontstaan en zich als een golf verspreiden vanaf de bron. Voor wat betreft de opzet van dit onderdeel (geluid) klik hier. Geluidsgolven zijn vergelijkbaar met golven in water. De golven / trillingen in de lucht worden door mensen opgemerkt doordat het trommelvlies van het oor in trilling wordt gebracht en het gehoororgaan deze trillingen verwerkt tot signalen die aan de hersenen worden doorgegeven.

Lees meer over Geluid

Geluid kan aangenaam zijn, maar ook hinderlijk en zelfs schadelijk. In het laatste geval wordt de kwaliteit van het gehoor beschadigd. De mate van beschadiging hangt af van:

  • De hardheid / sterkte van het geluid;
  • De tijdsduur waaraan het gehoor aan te hard geluid is blootgesteld;
  • De gevoeligheid voor geluid van de betrokken persoon.

Vanaf een geluidsniveau van 80 dB(A) gedurende acht uur per dag neemt de kans op gehoorbeschadiging toe. Het type gehoorbeschadiging wat dan meestal optreedt, is lawaaidoofheid. Het begint met een gehoorverlies voor hoge tonen rond de 4000 Hz en breidt zich dan uit naar lagere tonen. Lawaaidoofheid kan door middel van een audiogram (gehoortest) aangetoond worden. De volgende verschijnselen zijn typerend voor het beginstadium van lawaaidoofheid:

  • Hoge tonen of zachte geluiden kunnen niet goed meer gehoord worden;
  • Moeite hebben met het voeren van een (telefoon)gesprek, vooral in een rumoerige omgeving;
  • In een later stadium het horen van niet-bestaande fluit- of bromtonen.

Behandeling van lawaaidoofheid is niet mogelijk. Lawaaidoofheid is onherstelbaar.

Als er eenmaal blijvend gehoorverlies is, kunnen maatregelen er alleen voor zorgen dat het niet erger wordt.
Behalve op het gehoororgaan heeft geluid ook invloed op het functioneren van de rest van het lichaam en kan zo leiden tot ongevallen.

Onderzoek heeft aangetoond dat (te hard) geluid invloed heeft op de werking van de schildklier, de bijnieren en andere organen. Verder blijkt dat geluid naast bovengenoemde effecten ook psychische effecten teweeg kan brengen, zoals stress en geïrriteerdheid. Er zijn echter grote individuele verschillen. Leeftijd speelt hierbij een belangrijke rol. Ouderen vertonen vaak een sterkere reactie.

De korte termijneffecten na blootstelling aan geluid boven de 80 dB(A) zijn onder andere:

  • Schrikeffecten;
  • Toename van de hartfrequentie;
  • Spierspanning; en slaapstoornissen (na lawaaiblootstelling);
  • Hoofdpijn en Duizeligheid;
  • Verstoring van de informatie-overdracht van het gehoor en het zicht naar de hersenen.

De lange termijn effecten zijn onder andere:

  • Hoge bloeddruk;
  • Oogafwijking;
  • Chronische stressverschijnselen en depressie.

Geluid

Wanneer werknemers worden blootgesteld aan geluidsniveaus die schadelijk zijn (hoger dan 80 dB(A)), legt de Arboregelgeving een aantal verplichtingen op aan zowel werkgevers als werknemers. De regelgeving is gebaseerd op de beoordeling van de dagelijkse blootstelling van de werknemer aan lawaai, ook wel de dagdosis genoemd. Dat wil zeggen: het tijdgewogen gemiddelde niveau van alle blootstellingen gedurende een werkdag van 8 uur óf, indien de lengte van de werkdag hiervan afwijkt, omgerekend naar een werkdag van 8 uur. Wanneer door erg wisselende werkzaamheden het verschil in dagdoses erg groot is, mag als uitzondering het weekgemiddelde toegepast worden.

 

Grenswaarden en actiewaarden

Voor schadelijk geluid is één grenswaarde en zijn 2 actiewaarden vastgesteld. Een grenswaarde is een waarde die niet overschreden mag worden. Een actiewaarde is de waarde waarbij de werkgever acties moet ondernemen om de blootstelling van de werknemer te reduceren. De vastgestelde actiewaarden zijn hoger dan de waarden die gezondheidskundig optimaal zouden zijn. Daarom wordt nadrukkelijk gesproken van minimumvoorschriften en basisbescherming.

Afbakening

De plaatsen waar een overschrijding van de dagelijkse blootstelling van 85 dB(A) of van de piekgeluidsdruk van 140 Pa kan worden verwacht, moeten duidelijk worden afgebakend en gemarkeerd.

Symbool: Markering van de werkplek

Markeringvandewerkplek

Wanneer het technisch uitvoerbaar is, moet ook de toegang tot de werkplek worden beperkt. Bij voorkeur mogen zich hierbinnen alleen werknemers bevinden die daar moeten zijn uit hoofde van hun functie of werk.

Gehoorbeschermingsmiddelen

Aan gehoorbeschermingsmiddelen worden de volgende eisen gesteld. Zij moeten:

  • Effectief dempen tot < 80 dB(A);
  • Communicatie niet onmogelijk maken (bijvoorbeeld bij waarschuwingssignalen);
  • Voorzien zijn van CE-markering;
  • Geschikt zijn voor gebruik in combinatie met de overige persoonlijke beschermingsmiddelen;
  • In voldoende mate worden verstrekt;
  • Medewerkers een keuze laten uit geschikte gehoorbeschermingsmiddelen (voldoende demping en draagcomfort).

Voorlichting en onderricht

Aan werknemers die worden blootgesteld aan een dagelijkse blootstelling van 80 dB(A) of hoger en een piekgeluidsdruk van 112 Pa moet doeltreffende voorlichting en onderricht gegeven worden over:

  • De wettelijke regelgeving en actiewaarden;
  • De risico’s van blootstelling aan schadelijk geluid;
  • De resultaten van uitgevoerde beoordeling en / of metingen van de lawaainiveaus;
  • De getroffen maatregelen;
  • Het juiste gebruik van individuele gehoorbeschermingsmiddelen;
  • De inhoud van het gehooronderzoek en de reden waarom dit periodiek herhaald wordt;
  • Veilige werkmethoden om de blootstelling aan lawaai tot een minimum te beperken.

Films die op verschillende sites worden aangeboden, kunnen als hulpmiddel dienen bij het geven van voorlichting en onderricht. Zie hiervoor bijv. de site van het Arboportaal inzake geluid en gehoor of kijk op het filmnet van Napo.

Geluid

In het kader van de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) dienen de lawaainiveaus waaraan de werknemers tijdens hun werk worden blootgesteld beoordeeld en indien nodig gemeten te worden, zodat kan worden vastgesteld waar en in welke mate werknemers aan schadelijk lawaai kunnen worden blootgesteld. Wanneer na een eerste globale RI&E blijkt dat er werkzaamheden zijn waarbij de 80 dB(A) wordt overschreden, is er een uitgebreidere RI&E nodig op het gebied van geluid en moeten geluidsmetingen uitgevoerd worden. Op grond van deze uitgebreidere RI&E dient vastgesteld te worden of, en zo ja welke maatregelen moeten worden genomen.

Geluidsniveaus

Omdat een geluidsniveau bijna nooit constant is in de tijd, is het gebruikelijk te werken met een gemiddeld geluidsniveau (het zogenaamde A-gewogen equivalente geluidsniveau).
Uit de verschillende werkzaamheden die iemand op een werkdag van 8 uur uitvoert, wordt de dagdosis (geluidsexpositieniveau) bepaald. Hierbij wordt niet alleen rekening gehouden met de gemiddelde geluidsniveaus op de verschillende arbeidsplaatsen of tijdens de diverse werkzaamheden, maar ook met de duur van de werkzaamheden (blootstellingstijden).
In de geluidskaart wordt bij verschillende activiteiten weergegeven wat het bijbehorende geluidsniveau is (uitgedrukt in dB(A)).

Geluidskaart

De grens waarboven geluid schade kan veroorzaken, ligt voor een wekelijkse blootstelling van 40 uur bij 80 dB(A). Boven de 80 dB(A) neemt de kans op gehoorschade echter snel toe vanwege de logaritmische schaal waarin geluid wordt weergegeven. Dit houdt in dat elke 3 dB(A) niveaustijging een verdubbeling (!) van de geluidsdruk betekent.

Wanneer uitgegaan wordt van een veilige maximale verblijfsduur van 8 uur bij 80 dB(A), dan is de veilige maximale verblijfsduur bij 83 dB(A) vier uur, bij 86 dB(A) twee uur, enzovoort. Zijn de verblijfstijden langer, dan is er gevaar voor gehoorschade. Dit is nog eens overzichtelijk weergegeven in deze tabel.

Grens- en actiewaarden
Maximale verblijfsduur in een ruimte zonder kans op gehoorschade bij verschillende geluidsniveaus
RI&E geluid

Geluid

Een inleiding over de niveaus van mogelijke oplossingen, te weten Voorkomen, Beperken en Beschermen, vindt u door hier te klikken.

Voorkomen

Geluidsarme nozzles bij perslucht en in spuitpistolen

Bij blaassystemen met perslucht in machines kan gekozen worden voor geluidsarme nozzles (ook wel silent nozzles genoemd).

Lees meer

Geluidsvermindering bij inkoop

Om de schadelijke gevolgen van blootstelling aan geluid tot een acceptabel basisniveau terug te dringen, zijn rondom de inkoop van machines en gereedschappen de volgende zaken van belang:

Lees meer

Beperken

Afschermen lawaaiige werkplekken met geluidsschermen

Het aanbrengen van een geluidscherm vormt een barrière tussen de geluidbron en de medewerker. Direct achter het scherm vormt zich een geluidschaduw.

Lees meer

Compressor buiten werkruimtes plaatsen

Door een compressor buiten de werkruimtes te plaatsen, staan medewerkers minder aan geluid bloot.

Dempers onder de naaldviltmachines

Dempers onder de naaldviltmachines helpen geluid te beperken. De naaldviltmachines zijn omkast met geluiddempende kasten, wat een sterke reductie geeft van geluid.

Lees meer

Effen vloeren aanleggen

Vloeren zonder obstakels als drempels, kuilen en randen, zorgen voor een lager geluidsniveau bij het vervoer van pallets met een heftruck of pompwagen. Ze voorkomen namelijk dat de lading en lepels klepperen.
Lees meer.

Geluidsabsorberende voorzieningen

Op korte afstand (het directe veld) van een bron wordt het geluidniveau bepaald door het zogenaamde directe geluid dat rechtstreeks van de bron de ontvanger bereikt. Op grotere afstand (het galmveld) van de bron wordt het niveau voornamelijk bepaald door het geluid dat via reflecties tegen wanden, vloer en het plafond de ontvanger bereikt, het zogenaamde nagalmgeluid.
Lees meer.

Geluidsarm kantoor in mengerij

Het plaatsen van een geluidsarm(e) kantoor (cabine) zorgt ervoor dat medewerkers minimaal worden blootgesteld aan schadelijk geluid.
Lees meer.

Luchtdempers gebruiken bij uitstroomopeningen perslucht

Door uitstroomopeningen van perslucht te voorzien van dempers, hebben medewerkers niet langer last van het geluid van ontsnappende perslucht.

Luchtdruk verlagen bij perslucht

Werken met perslucht veroorzaakt geluidsbelasting, maar het verminderen van de druk van perslucht kan dat geluid beperken. In veel gevallen tast dit de effectiviteit van het gebruik van perslucht niet aan.

Productieruimte in subruimtes verdelen

Processtappen die veel geluid produceren, zorgen ervoor dat alle medewerkers in die ruimte meer aan geluid blootstaan. Dit geldt ook voor de medewerkers die met andere processtappen bezig zijn. Door de productieruimte in verschillende subruimtes te verdelen, staan medewerkers minder aan geluid bloot.

 

Strokengordijn

Indien een vaste afscherming tussen twee zones met een verschillende klimaat niet wenselijk of mogelijk is, maar werknemers of werksituaties toch gescheiden moeten worden, dan kunnen tochtflappen een oplossing bieden.

Lees meer

 

Taakroulatie toepassen

Niet op alle werkplekken staan medewerkers bloot aan een schadelijk geluidsniveau. Als medewerkers een deel van de dag op deze plekken werken, staan zij dagelijks aan minder geluid bloot. Deze oplossing verdeelt de geluidsbelasting over meer medewerkers.

 

 

Tijdig onderhoud

Regelmatig onderhoud verlaagt de geluidsproductie (en in veel gevallen de trillingsblootstelling).
Preventief onderhoud voorkomt het oplopen van het geluidsniveau van machines.

Lees meer

 

 

Bladveren plaatsen onder motoren

Bladveren onder motoren helpen geluid te beperken.
Lees meer

Rubbers onder motoren

Rubbers onder motoren helpen geluid te beperken.
Lees meer

Beschermen

Oorkappen

Als geluidverminderende voorzieningen niet realiseerbaar zijn of onvoldoende effect hebben kan het geluidniveau, waaraan het gehoor van de werknemer wordt blootgesteld, worden teruggedrongen door middel van persoonlijke gehoorbeschermingsmiddelen (PBM’s).
Lees meer

Oorpluggen

Indien geluidreducerende voorzieningen niet realiseerbaar zijn of onvoldoende effect hebben kan het geluidniveau, waaraan het gehoor van de werknemer wordt blootgesteld, worden teruggedrongen door middel van persoonlijke gehoorbeschermingsmiddelen (PBM’s).
Lees meer

Voorlichting en onderricht schadelijk geluid

Voorlichting aan mensen die tijdens hun werk worden blootgesteld aan een schadelijke dosis geluid.
Lees meer