In de textiel en tapijt industrie komt het duwen en trekken van lasten veel voor. Denk aan het gebruik van handpallettrucks of rolcontainers.
In onderstaande tabel zijn normen voor maximaal acceptabele krachten opgenomen. Hierbij is uitgegaan van tweehandig duwen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
• Aanzetkrachten, voor het op gang brengen van een last;
• Volhoudkrachten: om de last op gang te houden.
In de tabel staat op de horizontale as de frequentie aangegeven hiermee wordt bedoeld hoe vaak er per minuut of per uur wordt geduwd of getrokken.
Op de verticale as staat onder het kopje verplaatsingsafstand de afstand die duwend of trekkend wordt afgelegd.
Om nu te bepalen welke duw of trekkracht maximaal geleverd mag worden kijkt u op het kruispunt van de voor uw situatie geldende verplaatsingsafstand en frequentie.
Voorbeeld 1:
U verplaatst een kar 5 maal per minuut over een over een afstand van 8 meter. U kijkt dan in de tabel op het kruipunt van frequentie 5/min en verplaatsingsafstand 8 meter. U ziet dan dat voor deze situatie de maximale aanzetkracht AK 140 N is voor duwen. De maximale volhoudkracht is 60 N De krachten zijn voor duwen en trekken gelijk.
Voorbeeld 2
U verplaatst een kar 12 maal per uur over een over een afstand van 2 meter. U kijkt dan in de tabel op het kruipunt van frequentie 12/uur en verplaatsingsafstand 2 meter. U ziet dan dat voor deze situatie de maximale aanzetkracht AK 240 N is voor Duwen en 200 N is voor Trekken. De maximale volhoudkracht is 160 N voor zowel duwen als trekken
Voorbeeld 3
U verplaatst een kar 5 maal per minuut over een over een afstand van 15 m. U kijkt dan in de tabel op het kruipunt van frequentie 5/min en verplaatsingsafstand 15 meter. U ziet dan dat daar niets staat. Dit betekent dat er geen maximale aanzet en volhoudkracht is voor deze situatie omdat het verplaatsen van een kar over 15 meter met een frequentie van 5x per minuut niet haalbaar is en u sowieso een andere oplossing moet zoeken.
Tabel: Maximaal acceptabele krachten voor tweehandig duwen en trekken (N)
(naar Delleman e.a. 1995)
AK = aanzetkracht, VK = volhoudkracht, D=duwen, T=trekken
| Frequentie | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplaatsing afstanden | 10/m | 5/m | 1/m | 12/uur | 1/8 uur | |||||
| AK | VK | AK | VK | AK | VK | AK | VK | AK | VK | |
| 2 meter | 160 | 80 | 180 | 100 | 200 | 140 | D240 T200 | D160 T160 | D300 T200 | D200 T200 |
| 8 meter | 140 | 60 | 200 | 100 | 200 | 140 | D260 T200 | D180 T180 |
||
| 15 meter | 180 | 80 | 200 | 120 | 200 | 140 | ||||
| 30 meter | 160 | 60 | 180 | 100 | 200 | 120 | ||||
| 60 meter | 160 | 60 | 200 | 100 | ||||||
Om exact te bepalen of een te verplaatsen last de maximaal acceptabele kracht niet overschrijdt, moeten op de werkplek duw- en trekkrachten worden gemeten. Een alternatief is om gebruik te maken van de duw- en trekcalculator. Deze mag alleen gebruikt worden voor situaties waarin sprake is van goed onderhouden wielen op een vlakke harde ondergrond (betonnen of linoleum vloer). Voor een uitgebreide beoordeling van duwen en trekken en gericht advies voor aanpassingen kunt u een deskundige (ergonoom) raadplegen.
U kunt de duw- en trekcalculator downloaden via de arbocatalogus gezonde handel.
