Fysieke belasting

Opzet thema Fysieke Belasting

Het thema fysieke belasting bestaat uit 4 delen:

1. Arbeidsrisico;
2. Wet- en regelgeving
3. Inventarisatie;
4. De mogelijke oplossingen.

Binnen de textiel- en tapijtindustrie zijn er risico’s op overbelasting door:

Tillen en dragen
Duwen en trekken
Repeterende handelingen (waaronder beeldschermwerk)
Ongunstige werkhoudingen (waaronder reiken, langdurig staan)

Door op: ‘Beleid zwangeren‘ te klikken vindt u meer informatie over de speciale aandacht voor deze groep medewerker.

Beleid zwangeren

Inleiding Oplossingen

Arbeidsrisico

Fysieke belasting is de belasting van het houding- en bewegingsapparaat (rug, nek, schouders, ledematen, gewrichten en spieren) tijdens fysieke arbeid. Fysieke belasting wordt pas gezondheidsbedreigend als het fysieke overbelasting wordt. Of dit daadwerkelijk gebeurt is afhankelijk van een aantal factoren, namelijk:

De aard en de duur van de ingenomen werkhouding;
De grootte van de uitgeoefende krachten;
Hoe vaak een taak wordt uitgevoerd.

Bij overbelasting herstelt het lichaam zich onvoldoende, waardoor lichamelijke vermoeidheid optreedt. Dit kan zich uiten in een gevoel van algehele lichamelijke vermoeidheid (wanneer grote spiergroepen worden gebruikt) en lokale vermoeidheid wanneer het lichaam plaatselijk wordt belast. In ernstige gevallen kan fysieke belasting leiden tot blijvende invaliditeit.

Daarnaast kan de gevoeligheid voor (infectie)ziekten toenemen en kunnen door verminderde concentratie en lichaamscoördinatie de veiligheidsrisico’s toenemen. Voorbeelden zijn: het optreden van blessures door struikelen en het maken van fouten, zoals het niet goed reageren op storingsmeldingen.

Binnen de textiel- en tapijtindustrie zijn er risico’s op overbelasting door:

Duwen en trekken;
Energetische belasting;
Ongunstige werkhoudingen (waaronder reiken, langdurig staan);
Repeterende handelingen;
Tillen en dragen.

Wet- en regelgeving

Fysieke Belasting

In Nederland zijn weinig wettelijke normen vastgesteld op het gebied van fysieke belasting. De branche heeft eigen limieten opgesteld en afgesproken zich hieraan te houden. Deze limieten kunt u vinden door hier te klikken.

In Arbowet, artikel 5, is beschreven dat een risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) dient te worden uitgevoerd. Voor fysieke belasting dient, als onderdeel van deze RI&E, een nadere inventarisatie te worden uitgevoerd. Hierin wordt per belastende activiteit aangegeven:

Wat de kenmerken zijn van de last;
De vereiste lichamelijke inspanning;
De kenmerken van de werkomgeving;
De taakeisen.

Aan de hand van de risico-inventarisatie en -evaluatie moet een plan van aanpak worden opgesteld en uitgevoerd dat gericht is op het voorkomen of verminderen van de nadelige gevolgen van fysieke belasting.

Volgens de arboregelgeving is de werkgever verplicht het werk zo te organiseren en in te richten dat lichamelijke belasting geen gevaar oplevert voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. In het Arbobesluit hoofdstuk 5, ‘Fysieke belasting’, zijn (in de artikelen 5.1 tot en met 5.6) de volgende regels opgenomen:

Het voorkomen en beperken van gevaren is verplicht;
De werkgever dient te inventariseren en te evalueren of er gevaren zijn voor de gezondheid ten aanzien van lichamelijke belasting;
De werkgever zorgt voor een ergonomisch ingerichte werkplek met doelmatige zitgelegenheid;
De werknemers die arbeid verrichten waarbij lasten worden gehanteerd, krijgen voorlichting over het gewicht en de lastverdeling en de wijze waarop de last moet worden getild.

Ook moet in de RI&E expliciet aandacht worden besteed aan beeldschermwerk.

Inventarisatie

Fysieke Belasting

Om vast te stellen of het werk of de werkomgeving risico’s bevat met betrekking tot fysieke belasting moet een inventarisatie en evaluatie gericht op fysieke belasting worden uitgevoerd. Hierbij wordt een analyse uitgevoerd waarin taken en handelingen worden omschreven en in kaart worden gebracht:

Hoe een handeling wordt uitgevoerd (stand van het lichaam);
Hoe vaak de handeling voorkomt;
En hoe de omgeving eruit ziet.

Deze factoren worden vervolgens getoetst aan de hand van normen en richtlijnen waarna duidelijk wordt of er knelpunten (daadwerkelijke risico’s) aanwezig zijn. In een plan van aanpak dienen de knelpunten te worden beschreven en de wijze waarop deze worden aangepakt. Verder dient hierin ook de termijn waarop ze worden aangepakt opgenomen te zijn en wie verantwoordelijk is voor de aanpak van de knelpunten.

Een nadere inventarisatie fysieke belasting kan ook door een externe deskundige (bijv.arbodienst) worden uitgevoerd.

Tillen, dragen en duwen / trekken

Geadviseerd wordt om bij de verplichte nadere inventarisatie van fysieke belasting de volgende methodes te gebruiken:

KIM (tillen, duwen en trekken);
MAC (tillen en dragen);
NIOSH-methode (tillen).

Repeterende handelingen

Door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wordt de zogenoemde Hand-Arm-Risicobeoordelings-Methode (HARM-methode) ter beschikking gesteld. Het is een instrument dat helpt om het gezondheidsrisico op arm-, nek- of schouderklachten te bepalen. De beoordeling gebeurt per taak en is te gebruiken voor:

Taken die in totaal langer duren dan 1 uur op een dag;
Taken waarbij de krachtuitoefening met 1 hand minder is dan 6 kg;
En in principe alle hand-arm taken behalve beeldschermwerk.

In een beoordelingsformulier wordt bij elk van de in totaal 8 stappen een tabel ingevuld waarbij scores staan. In stap 7 wordt de totaalscore berekend en in stap 8 wordt bepaald of er een risico is. De risico’s worden in de kleurcode van een stoplicht weergegeven zodat inzichtelijk is welke risico’s de grootste prioriteit hebben om aan te pakken. De HARM is in te zien via http://www.ergonomiesite.be/arbeid/harm.htm

KIM
Limieten
MAC
NIOSH Methode
Richtlijnen en bepaling duw-en trekkracht

Oplossingen

Fysieke Belasting

Een inleiding over de niveaus van mogelijke oplossingen, te weten Voorkomen, Beperken en Beschermen, vindt u door hier te klikken.

Overzichtstabel:

Voorkomen

Automatisch optillen van op lengte gekeurd doek

Bij het inpakken van gereed product wordt de rol van op lengte gekeurd doek automatisch (pneumatisch) opgetild zodat deze kan worden voorzien van banden.
Lees meer

Automatische inpakmachine

Rollen gereed doek worden automatisch op een lopende band geplaatst waarna ze voorzien worden van folie. Hierna worden de rollen vanuit een lopende band verder getransporteerd.
Lees meer.

Automatische inpakmachine voor tapijtrollen

Tapijt wordt via een inpakmachine voorzien van een afdekfolie, waarna het gereed product naar een vastgestelde plaats rolt een via heftruck getransporteerd kan worden.
Lees meer.

Eindcontrole en automatische inpakmachine

Door een hefboomprincipe, rolmechanisme en lopende band kan gereed doek naar de inpakmachine worden getransporteerd.
Lees meer.

Geautomatiseerde opmaakmachine

Bij een geautomatiseerde opmaakmachine kunnen de medewerkers zittend de fouten geheel of gedeeltelijk invoeren in een computer.
Lees meer.

Stapelen van dozen d.m.v. een stapelrobot

Het stapelen met een stapelrobot, volledig automatisch. De robot is beveiligd met lichtschermen.
Lees meer.

Volautomatische papkookinstallatie in de sterkerij

In de volautomatische papkookinstallaties vindt de aanvoer van sterkmiddelen plaats in big bags die met een takel op de vastgestelde plaats worden gezet.
Lees meer.

Beperken

Hulpmiddel om rollen doek uit weefmachine te pakken

Een elektrisch transportmiddel beperkt het handmatig werken aan zware rollen doek.
Lees meer.

Hulpmiddel t.b.v. verplaatsen van de boomschijf

Middels een boomschijfverplaatsingsunit kunnen weefbomen worden gefixeerd en restanten (garens) automatisch worden afgedraaid. De boom wordt door een heftruck in de boomopname van de unit geplaatst.
Lees meer.

Mechanisch uitwerpsysteem van doek rollen

Steunen van een rol kunnen met een hendel uit worden gedraaid en de rollen dan met behulp van het hefboomprincipe uit de opdokker worden geduwd.
Lees meer.

Paternoster voor vloeibare kleurstoffen

Kleurstoffen worden geplaatst in een paternosterkast en kunnen zo op een ergonomische hoogte worden gehanteerd door de medewerkers.
Lees meer.

Pneumatisch uitwerpsysteem van rollen doek tijdens keuren

Een pneumatisch (met behulp van luchtdruk) uitwerpsysteem beperkt het handmatig werken aan zware rollen doek.
Lees meer.

Toepassing van vacuümliftsystemen

Door het toepassen van vacuümliftsystemen kan de fysieke belasting van medewerkers worden gereduceerd / geminimaliseerd.
Lees meer.

Transportbanden / rollersystemen bij verplaatsen v. stofrol

Transportbanden en rollen, geplaatst op diverse werkplekken, kunnen helpen het dragen of duwen te verminderen. Hierna volgen enkele voorbeelden.
Lees meer.

Zakkenpakker en schaarheftafel in sterkerij

Met behulp van een vacuümzuiger kunnen zakken sterkmiddel op een hef- / weegplateau worden geplaatst.
Lees meer.

Opzetten van conen door rollenbaan, hefplateau en stapelaar

Door een rollenbaan kunnen de conen op een hefplateau worden gereden en door een stapelaar op een ergonomisch gewenste hoogte worden gebracht zodat de fysieke belasting wordt verminderd.
Lees meer.