Opzet onderdeel machineveiligheid

Het onderdeel machineveiligheid bestaat uit 4 delen:

1. Arbeidsrisico’s;
2. Wet- en regelgeving;
4. Inventarisatie;
3. De mogelijke oplossingen.

In de mode- en interieurindustrie worden in sommige bedrijven verschillende werkzaamheden aan machines verricht. Op sommige locaties worden nog relatief oude machines aangetroffen die qua veiligheid nog aandacht nodig hebben.

Onder machineveiligheid in de mode- en interieurindustrie vindt u apart informatie omtrent het arbeidsrisico, de wetgeving en de inventarisatiemethodieken die horen bij dit prioritaire risico.
Een inleiding over de niveaus van mogelijke oplossingen, te weten Voorkomen, Beperken en Beschermen, vindt u door hier te klikken.

Door op Beleid zwangeren te klikken vindt u meer informatie over de speciale aandacht voor deze groep medewerker.

In de mode- en interieurindustrie wordt gewerkt met verschillende soorten machines en apparatuur (b.v. naaimachines, snij- en stansmachines, breimachines en hoogtemeters). Dit zijn gevaarlijke machines, aangezien er scherpe gereedschappen worden gebruikt. Veel voorkomende problemen zijn onjuist gebruik van beveiligingen en hulpmiddelen, niet goed functionerende beveiligingen en verkeerde werkmethoden. Hierdoor komen nog steeds met regelmaat ongevallen voor met blijvend handletsel tot gevolg.

De belangrijkste gevaren van machines zijn:

  • in aanraking komen met en gegrepen worden door bewegende delen;
  • getroffen worden door wegvliegende voorwerpen zoals werkstukken of delen van machine (b.v. naald);
  • bekneld raken tussen het werkstuk en de machines;
  • snijgevaar (afkortzaag, lintmes, stans en hoogtemeter).

Om zo veilig mogelijk te werken dient bij elke machine aan de volgende onderwerpen aandacht besteed te worden:

  • afscherming van de bewegende delen;
  • onderhoud en periodieke keuring;
  • technische beveiliging (noodstopvoorziening);
  • deskundige bediening.

Onder Machines en de noodzakelijke beveiliging is een overzicht opgenomen van de belangrijkste in de mode- en interieurindustrie voorkomende machines en de noodzakelijke beveiliging.

Relevante wetgeving

In Nederland is de Machinerichtlijn ondergebracht in de Warenwet en het Warenwetbesluit Machines. Dit kader stelt verplichtingen voor de producent of leverancier. Op het gebruik van machines in de arbeidssituatie is het Arbobesluit van toepassing (Arbobesluit, artikel 7.3, 7.4, 7.5, 7.7, 7.14, 7.16, 8.1) en Warenwetbesluit machines (voor machines gemaakt na 1995), artikel 3, 6 en 8.

Nieuwe machines moeten voldoen aan de Machinerichtlijn en behoren voorzien te zijn van de CE-markering. Met de CE (Conformité Européenne) markering geeft de Europese Unie aan dat een product veilig is voor consument en milieu. Een CE-markering geeft aan dat het product aan bepaalde Europese (veiligheids)richtlijnen voldoet en aan de hand van deze richtlijnen is getest. Voor machines in bedrijf gelden daarnaast de eisen van de Arbeidsmiddelenrichtlijn. De Arbeidsmiddelenrichtlijn is opgenomen in het Arbobesluit, en daarin staat dat gereedschappen, machines en installaties die op de werkplek gebruikt worden geen gevaar mogen opleveren voor de werknemers.

Als een werkgever twee of meer CE-gemarkeerde machines aan elkaar koppelt, houdt dit niet automatisch in dat de nieuwe machine CE-gemarkeerd is. Voor de nieuwe machine zal een nieuw CE-traject ingezet moeten worden.

Normstelling

Door de Inspectie SZW wordt in inspecties aandacht gegeven aan de volgende zaken:

OnderwerpMaatregelen
AlgemeenCE-markering
Risicoanalyse voor machine van voor 1995
Inkoop van machines
Schriftelijke aantoonbaarheid onderhoud en keuringen
Frequentie afhankelijk van soort en intensiteit gebruik
Jaarlijkse keuring door interne of externe partij
Afstemming bewegende delenAfscherming snij- en zaaggedeelte
Gebruik volgens gebruiksaanwijzing
Draaiende delen zoals tandwielen zijn afgeschermd
NoodstopIndien een machine bij het gebruik van de normale stopschakelaar een te lange uitlooptijd heeft, moet hij van een noodstop zijn voorzien
GedragDeskundige bediening
Persoonlijke beschermingsmiddelen

Inventarisatie

Op het gebied van machineveiligheid zijn verschillende hulpmiddelen en instrumenten ontwikkeld voor het in kaart brengen van een arbeidsrisico in de eigen bedrijfssituatie.

Meetinstrumenten

De meest gebruikte systematiek voor het in kaart brengen van de veiligheidsrisico’s is de Europese norm NEN-EN-ISO 14121-1. Een dergelijke machine RI&E is eveneens van toepassing op machines zonder CE markering (zie bijlage 2 en 3).

Tools en informatie

Kennisdossiers (http://www.arbokennisnet.nl/kennisdossiers)
Op Arbokennisnet zijn verschillende dossiers te vinden over machineveiligheid. Zo vindt u daar een dossier over: machineveiligheid in de ontwerpfase, machineveiligheid in de gebruikersfase en machine veiligheid in de onderhoudsfase.
Euronorm (http://www.euronorm.net)
Op deze website vindt u veel praktische achtergrondinformatie voor onderhoud en keuring, Europese wetgeving, CE-markering en de Richtlijn Arbeidsmiddelen.

Oplossingen worden gegeven volgens de arbeidshygiënische strategie. Deze strategie is de algemeen erkende volgorde van maatregelen om gevaren weg te nemen en risico’s te beperken. Deze volgorde is:

  • Bestrijding aan de bron (voorkomen);
  • Maatregelen gericht op collectieve bescherming (beperken);
  • Maatregelen gericht op individuele bescherming (beperken);
  • Doeltreffende passende persoonlijke beschermingsmiddelen (beschermen).

Het zal per onderneming en per situatie verschillen welke oplossing het beste past. Wel moet, eventueel op termijn, worden gestreefd naar een oplossing zo dicht mogelijk bij de bron. Bij periodieke evaluaties kan worden beoordeeld of de gekozen oplossing nog steeds de beste oplossing is of dat gezocht moet worden naar alternatieven.

Voorkomen

Houd bij de aanschaf van machines rekening met de (noodzakelijke) CE-markering.

Het aanschaffen van zoveel mogelijk veilig uitgevoerde machines.

Lees meer.

Onderhoud en keur machines periodiek

Veilige machines
Lees meer.

Voer een risico-analyse uit om na te gaan of de machine voldoende veilig is uitgevoerd.

Met de risico-inventarisatie worden veiligheidsrisico’s opgespoord in het ontwerpproces. Hiermee kunnen ongelukken op de werkvloer mee voorkomen worden.
Lees meer.

Zorg bij revisie en aanpassingen in eigen beheer dat er een risicobeoordeling wordt uitgevoerd.

Met de risicobeoordeling worden veiligheidsrisico’s opgespoord in het ontwerpproces. Hiermee kunnen ongelukken op de werkvloer mee voorkomen worden.
Lees meer.

Beperken

Instrueer medewerkers over het (veilig) gebruik van machines

De werknemer, die belast is met de bediening van (gevaarlijke) arbeidsmiddelen moet voldoende geïnstrueerd en opgeleid zijn.
Lees meer.

Plaats op machines een noodstop.

Het stilzetten in minder dan een tiental seconden
Lees meer.

Zorg ervoor dat draaiende delen van machines te allen tijde zijn afgeschermd.

Vermindering van de kans op ongevallen.
Lees meer.